Zweepslag van de kuit

Algemeen

Een zweepslag (ofwel Tennis leg, Coup de fouet) is een scheur in een spier. Door een krachtige beweging, bijvoorbeeld tijdens sporten, kan de scheur er opeens inschieten. Een zweepslag komt het meest voor in de kuitspier. De scheur is meestal klein (1 – 3 cm). Vaak scheuren er ook bloedvaatjes. Een zweepslag komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

Symptomen

  • Plotseling een harde tik tegen de kuit. Het voelt alsof er iets knapt. Soms hoort u een knapje.
  • Tegelijk een scherpe stekende of brandende pijn op de plek van de scheur.
  • Duizelig of misselijk door de pijn.
  • Daarna is het meestal heel lastig en pijnlijk om te lopen.
  • Soms zwelling en een blauwe plek. Na een paar dagen kan de blauwe plek verkleuren en naar uw voet afzakken.

Oorzaken

Een zweepslag komt meestal bij het plotseling krachtig aanspannen van een spier, bijvoorbeeld:

  • wanneer u snel wilt wegrennen (start van loopwedstrijd, sprint bij voetbal);
  • bij het afzetten voor een hoge sprong (bijvoorbeeld bij volleybal);
  • wanneer u wilt versnellen terwijl u een berg of een brug op fietst.

Soms ontstaat een zweepslag terwijl iemand gewoon aan het wandelen is of stilstaat.

Diagnose

Op basis van klinische symptomen.

Beleid

Algemene adviezen:

Een scheurtje in de spier herstelt vanzelf.

U kunt zelf de volgende dingen doen om de pijn te verminderen en het herstel te ondersteunen:

  • Direct na een zweepslag de been hoog leggen en koelen.
  • Een drukverband kan wat stevigheid geven.
  • Langzaam opbouwend lopen, niet pijn verergerend, anders progressie scheur.
    – eerst alleen op het been leunen, als goed gaat, dan proberen op te staan.
  • De eerste week als u gaat zitten uw been hoog zetten met een kussen eronder.
  • Gebruik krukken.
  • Draag schoenen met een stevige hak of leg in uw schoen een dik zooltje (hakverhoging) onder de hiel.
  • Als lopen goed gaat dan fietsen zonder veel kracht te zetten.
  • Fysiotherapie heeft weinig zin: het heeft geen invloed op de pijn of het herstel. Wel nuttig bij weer in beweging komen.

Oefeningen:

zie bijlagen

Medicamenteus:

  • Neem zo nodig tot 4 maal per dag 1000 mg paracetamol.
  • Als dat onvoldoende helpt, kunt u in overleg met de huisarts een andere pijnstiller (een NSAID) proberen, zoals ibuprofen , diclofenac of naproxen . Mensen met een verhoogde kans op maagklachten, krijgen er een middel bij dat de maag beschermt tegen de NSAID. Pijnstillers kunnen het herstel niet versnellen.

Beloop

Een klein scheurtje kan in 2 weken genezen. Bij een groter scheurtje kan het herstel 8 tot 12 weken duren. Op de plek van het scheurtje kunt u soms nog een bobbeltje (littekenweefsel) voelen. Dat kan geen kwaad. Zorg dat u het sporten daarna geleidelijk weer opbouwt. Lukt het u niet om zonder begeleiding te oefenen of is de zweepslag te pijnlijk om wat te doen, dan kan fysiotherapie u hierin ondersteunen.

Bijlagen

Foto’s:

Oefeningen

Er zijn verschillende oefeningen om te zorgen dat uw kuitspier geleidelijk aan weer sterker, steviger en soepeler wordt. Begin bij de eerste oefening. Als dat lukt kunt u doorgaan naar de volgende oefening. Als de oefening pijn doet, bent u er nog niet aan toe. Wacht dan een week en probeer het dan nog eens.

Oefeningen bij zweepslag voor als u nog niet goed kunt staan

  • Probeer eerst eens, terwijl u zit uw tenen van u af te duwen. Hou dat 10 tellen vol. Trek dan uw tenen helemaal naar u toe, zodat u de kuitspier voelt rekken. Hou dit 10 tellen vol. Duw daarna uw tenen weer van u af. Herhaal de oefening 10 keer achter elkaar en doe dit 3 maal per dag.
  • Strek uw been naar voren en draai rondjes met uw voet. Draai 10 rondjes en wacht dan even. Herhaal de oefening 3 tot 5 keer en doe dit 3 keer per dag.

Oefening bij zweepslag voor als u alweer kunt staan

  • Doe met uw gezonde been een stap naar voren in de richting van een muur en zet uw handen tegen de muur. Laat het geblesseerde been met de voet plat op de grond achter u staan. Zak wat door de knie van uw gezonde been. Houd het geblesseerde been gestrekt. Als u de voet van het geblesseerde been, met hak en al, op de grond houdt, voelt u de kuitspier rekken. Hou de rek er 10 tellen in en ontspan dan 10 tellen. Doe het voorzichtig en gebruik niet teveel kracht. Daarna weer 10 tellen rekken en weer ontspannen. Doe dit 3 tot 5 keer achter elkaar en 3 keer per dag.
  • Ga een halve meter van de muur af staan met de voeten iets uit elkaar. Zet uw handen tegen de muur en zak langzaam door uw knieën. Laat de hak van het geblesseerde been op de grond staan terwijl u, door verder te zakken, spanning op de kuitspier zet. Hou de spanning er 10 tellen op en kom dan weer omhoog. Herhaal dit 3 tot 5 keer achter elkaar. Doe het 3 keer per dag.
  • Ga geleidelijk ook weer wandelen, fietsen en traplopen. Als dat lukt kunt u doorgaan naar de volgende oefeningen.

Oefeningen bij zweepslag om de spieren van uw voet, enkel en onderbeen te versterken

  • Ga op uw tenen staan en houd dat 10 tellen vol. Laat u terugzakken op uw hakken en wacht 10 tellen. Ga dan weer 10 tellen op uw tenen staan. Doe dat 5 keer achter elkaar en herhaal het 3 maal per dag. Gaat het goed doe het dan eens op één been. Begin met het gezonde been om het uit te proberen en doe de oefening vervolgens met het ‘zweepslagbeen’.
  • Ga met de voorste helft van uw voeten op een traptrede staan, zodat uw hielen ruim vrij zijn. Zet uw voeten een voetlengte uit elkaar. Sta rechtop. Houd uw knieën gestrekt. Zorg dat u zich ergens vast kunt houden (bijv. trapleuning). Ga op uw tenen staan en hou dit even vast (5 seconden). Zak daarna met uw hielen zover naar beneden dat ze lager komen dan de traptrede. Hou dit even vast (5 seconden). Ga daarna weer op uw tenen staan (zo hoog mogelijk en weer 5 seconden). Blijf steeds rechtop staan. Doe deze oefening gedurende 3 minuten. Doe het om de dag.
  • Ga staan op een vloer. Ga hoog op uw tenen staan en loop 10 passen vooruit. Blijf op uw tenen staan en draai u om. Loop weer 10 passen, maar nu terwijl uw tenen zo ver mogelijk naar buiten wijzen (draai uw benen naar buiten vanuit uw heup). Blijf op uw tenen staan en draai u om. Loop weer 10 passen, maar nu terwijl uw tenen naar binnen wijzen (draai uw benen naar binnen vanuit uw heup). Blijf steeds rechtop staan. Doe de hele oefening 3 keer achter elkaar. Doe het om de dag.
  • In de periode waarin u de bovenstaande spierversterkende oefeningen doet kunt u ook voorzichtig weer gaan hardlopen of wat steviger gaan fietsen.

Referentie: Thuisarts, Medicom formularium