Algemeen
Een oppervlakkige tromboflebitis is een lokale, door een trombus veroorzaakte, niet-infectieuze ontsteking van een oppervlakkige vene. Het geeft waarschijnlijk een risico van enkele procenten op uitbreiding naar DVT (eerstelijnsonderzoek is zeer beperkt).
Symptomen
Het been of arm is de ader te zien als een dikke, harde kabel. Dit kan een aantal centimeters lang zijn. De huid eromheen wordt dik, rood, warm en pijnlijk.
Oorzaken
In de aderen ontstaan kleine bloedproppen die het lichaam steeds opruimt. Een propje kan een ader afsluiten. Dan probeert uw lichaam de prop ook op te ruimen. Dat zorgt voor de klachten van ontsteking: een rode, warme, dikke en pijnlijke plek.
Diagnose
- Het is een klinische diagnose: pijn, roodheid en zwelling ter plaatse van een oppervlakkige vene die bij palpatie vast aanvoelt, als een koord of een streng. Let op: op een donkere huid is roodheid minder goed te herkennen.
- Een oppervlakkige tromboflebitis moet niet verward worden met een geïsoleerde kuitvenetrombose.
- Gebruik geen D-dimeerbepaling of beslisregel, omdat deze niet onderzocht zijn.
- Verwijs laagdrempelig voor een compressie-echografie om een DVT uit te sluiten. Overweeg sneller een echografie bij patiënten met een verhoogd risico op een DVT (oudere leeftijd, man, actieve kanker, afwezigheid van recent trauma, afwezigheid van zwangerschap, afwezigheid van varices).
- Zorg ervoor dat de uitslag u bereikt en geef bij de aanvraag aan dat u de patiënt zelf wilt behandelen. Vertel dit ook aan de patiënt zelf.
Beleid
- De behandeling van tromboflebitis is (anders dan de behandeling van DVT) veel meer gericht op het verminderen van de pijn en het voorkomen van uitbreiding of recidief van de tromboflebitis.
- Behandeling is zelden nodig, maar kan wenselijk zijn bij veel pijn of bij bepaalde risicofactoren voor uitbreiding.
Adviezen:
- Koelen met wat ijs in een plastic zakje of een coldpack met een theedoek omheen.
- In beweging blijven. Rust is niet nodig
- De aderontsteking gaat vanzelf over in een paar weken.
Pijnbehandeling
Adviseer eventueel pijnbehandeling volgens de NHG-Standaard Pijn.
Keuze wel of geen antistolling
- Wees terughoudend met antistollingsbehandeling van een oppervlakkige tromboflebitis om een DVT te voorkomen. Weeg de voordelen (enkele procenten risicoreductie op een DVT) af tegen de nadelen (risico op bloedingen).
- Overweeg te starten met antistolling bij bepaalde risicofactoren voor uitbreiding (oudere leeftijd, man, actieve kanker, afwezigheid van recent trauma, afwezigheid van zwangerschap, afwezigheid van varices).
Bij keuze voor behandeling met antistolling
- Behandel patiënten met tromboflebitis bij wie besloten is tot behandeling met antistolling met fondaparinux (eerste keuze).
- De dosering van fondaparinux is 1 dd 2,5 mg gedurende 45 dagen. Reduceer de dosering bij nierinsufficiëntie (eGFR 20-50 ml/min) tot 1 dd 1,5 mg.
- Let bij fondaparinux op mogelijke contra-indicaties (onder andere ernstige nierinsufficiëntie (eGFR < 20 ml/min)) en interacties (onder andere trombocytenaggregatieremmers en NSAID’s).
- Alleen in geval van ernstige bezwaren of contra-indicaties is behandeling met rivaroxaban 1 dd 10 mg gedurende 45 dagen te overwegen als redelijk alternatief.
Controle en verwijzing
- Zie de patiënt na 1 week terug voor controle (ongeacht behandeling), vanwege risico op uitbreiding en om eventuele behandeling te monitoren.
- Verwijs naar een internist bij herhaald optredende oppervlakkige tromboflebitis (arbitrair: < 6 maanden) ter uitsluiting van onderliggend lijden, zoals een maligniteit.
Beloop
Meestal wordt een aderontsteking in een paar weken minder. Na een paar weken is de plek weg. Dat gaat meestal vanzelf, zonder bloedverdunners.
Risico
Als de bloedprop in de ader steeds groter wordt, kan hij naar een ader gaan die diep in uw been ligt. Dit kan een trombosebeen of trombose-arm geven. De kans hierop is groter:
- aderontsteking steeds groter wordt
- aderontsteking> 5 centimeter
- aderontsteking bij de knie of de lies
Bijlagen
Referentie: Thuisarts, NHG-standaard
Auteur: drs. H.I.Uslu
Foto’s:
