Algemeen
Bloedarmoede betekent dat er te weinig hemoglobine (Hb) in uw bloed zit. Om hemoglobine te maken heeft het lichaam ijzer, vitamine B12 en foliumzuur nodig.
Met bloedonderzoek kan het Hb gemeten worden:
- Mannen hebben bloedarmoede als het Hb lager is dan 8,5 mmol/l.
- Vrouwen hebben bloedarmoede als het Hb lager is dan 7,5 mmol/l.
- Voor zwangeren en kinderen zijn er andere getallen.
Symptomen
- een moe en zwak gevoel
- snel kortademig worden bij inspanning
- duizeligheid
- het gevoel flauw te vallen
- hartkloppingen
- zweten
- hoofdpijn
- oorsuizen
- bleekheid, minder kleur in het gezicht (bij ernstige bloedarmoede)
Oorzaken
Etiologie
Macrocytaire anemie (MCV> 100)
- Megaloblastaire bloedarmoede: foliumzuur of vitamine B12-tekort
- Leverziekte (doelcellen)
- Alcoholisme
- Reticulocytose
- Hypothyreoïdie
- Myelodysplastisch syndroom
- Antiretrovirale middelen, bijvoorbeeld AZT
Microcytaire anemie (MCV <80)
- Ijzertekort
- Thalassemie
- Bloedarmoede van chronische ziekte
- Sideroblastaire bloedarmoede
- Loodvergiftiging
Normocytaire anemie (MCV 80-100)
- Laag aantal reticulocyten
- IJzertekort (vooral vroeg)
- Bloedarmoede van chronische ziekte
- Chronische nierziekte (laag erytropoëtine)
- Hypothyreoïdie, bijnierinsufficiëntie of hypopituïtarisme
- Primaire beenmergaandoening
– Aplastische bloedarmoede
– Maligniteit, bijvoorbeeld multipel myeloom, leukemie, metastasen
– Myelofibrose
– Myelodysplastisch syndroom
– Infectie, bijv. Parvovirus B19 (veroorzaakt hypoplasie van de rode bloedcellen of aplastische anemie) - Hoog aantal reticulocyten
- Bloedverlies
- Hemolyse
– Coombs-positief (immuun): auto-immuun, medicijnen, infectie, lymfoproliferatieve ziekte, Rh of ABO-incompatibiliteit
– Coombs-negatief: intrinsieke rode celziekte
+Abnormale hemoglobine: sikkelcelziekte, thalassemie, methemoglobinemie
+ Membraandefect: erfelijke sferocytose, erfelijke elliptocytose, paroxismale nachtelijke hemoglobinurie
+ Enzymdefect: G6PD-tekort, pyruvaatkinasedeficiëntie
– Coombs-negatief: extrinsieke ziekte
+ Microangiopathische hemolytische anemie, bijv. Trombotische trombocytopenische purpura, gedissemineerde intravasculaire coagulatie, hemolyse van de protheseklep - Miltsequestratie
- Infectie: malaria, Clostridium, Borrelia
- Brandwonden
Diagnose
Op basis van klinische kenmerken en bloedonderzoek.
Beleid
Adviezen:
In de volgende situaties is het verstandig extra producten te eten waar veel ijzer, vitamine B12 en foliumzuur in zit:
- U verliest veel bloed als u ongesteld bent.
- U bent veganist.
- U bent zwanger.
- U heeft een langdurige ziekte.
Waar zit veel ijzer in?
- in vlees
- in peulvruchten, zoals bruine en witte bonen, linzen en sojabonen
- in veel groenten, met name andijvie, artisjok, broccoli, courgette, doperwten, druivenblad, postelein, tomatenpuree, raapstelen en schorseneren
- in noten
- in brood
- in kabeljauw, haring, sardines, garnalen, mosselen en oesters
- in gedroogd fruit, met name abrikozen en vijgen
Neem bij het eten ook vitamine C (zoals sinaasappel of kiwi). Dan neemt de darm ijzer beter op.
Waar zit vitamine B12 in?
- alleen in dierlijk voedsel, zoals vlees, vis, eieren, melk en yoghurt
Waar zit foliumzuur in?
- vooral in asperges, spinazie, volkorenbrood, andere volkorenproducten, peulvruchten, zoals bruine en witte bonen, linzen en sojabonen, en in lever
Medicatie:
Eventueel suplettie met ijzer, foliumzuurof vitamin b12.
Beloop
- Bij ijzersuplettie na 4 weken bloed laten prikken:
Is het Hb van uw bloed dan weer normaal? Blijf de ijzerpillen dan nog 8 tot 12 weken slikken. - Bij foliumsuplettie na 4 weken bloed laten prikken:
Is het Hb van uw bloed weer normaal? Blijf deze dan nog 6 tot 12 weken slikken. - Bij vitamine b12 suplettie na 4 weken bloed laten prikken:
Is het Hb van uw bloed weer normaal? Blijf deze dan nog 4 tot 6 weken slikken.Heeft u een maag-darmziekte waardoor u onvoldoende vitamine B12 uit de voeding kunt opnemen? Dan moet u uw verdere leven elke dag een tablet van 1000 microgram vitamine B12 innemen.
Als u bijvoorbeeld niet kunt slikken, dan krijgt u vitamine B12-prikken. U krijgt elke week of elke 3 of 4 dagen een prik. Na 10 prikken krijgt u om de 2 maanden een prik.
Bijlagen
Referentie: Thuisarts