Algemeen
Bloedarmoede betekent dat je te weinig Hb (hemoglobine) in je bloed hebt. Hb brengt zuurstof van je longen naar je hele lichaam. Als je Hb te laag is, dan heb je bloedarmoede. Je cellen krijgen dan minder zuurstof. Als je zwanger bent, is je Hb is meestal tussen 6 en 7. Dit is niet erg. Het komt omdat er meer vocht in je bloed is als je zwanger bent.
Je hebt bloedarmoede in deze situaties:
– Je Hb is in de eerste week na de bevalling lager dan 6,5.
– Je Hb is 6 weken na de bevalling lager dan 7,2.
Symptomen
- moeheid
- duiziligheid
- het gevoel dat je flauwvalt
- ziek voelen
- als je een lichte huid hebt: minder kleur op je gezicht bij heel weinig Hb
Oorzaken
- bloed verliezen tijdens en na de bevalling
- te weinig ijzer in je lichaam
– Je lichaam heeft veel ijzer gebruikt om de baby te laten groeien.
– En ook voor borstvoeding heb je ijzer nodig.
– Je eet ongezond
– Je bent jonger dan 20 jaar
– Jij of je ouders zijn geboren in 1 van deze gebieden: het Middellandse Zee-gebied, Afrika, het Caribisch gebied, het Midden of Verre Oosten. Je hebt dan een grotere kans dat je een gen hebt voor erfelijke bloedarmoede.
– Je hebt een gen voor een erfelijke bloedziekte, zoals sikkelcel-ziekte en thalassemie.
– Je hebt minder dan een jaar geleden een baby gekregen.
– Je bent zwanger van 2 of meer baby’s. - te weinig foliumzuur
- een erfelijke bloedziekte
- heel soms: door te weinig vitamine B12
Diagnose
Je verloskundige of gynaecoloog laat onderzoeken hoeveel Hb je in je bloed hebt. Dit gebeurt voordat je 13 weken zwanger bent. En als je 30 weken zwanger bent. Heb je een grotere kans op bloedarmoede? Dan krijg je dit bloedonderzoek een keer extra. Dit gebeurt tussen week 20 en 27 van je zwangerschap. Is je Hb te laag, krijg je een extra bloedonderzoek.
Als je een grotere kans hebt op erfelijke bloedarmoede
Heb je door je afkomst een grotere kans op bloedarmoede? Dan kan je verloskundige of arts nog een bloedonderzoek laten doen naar 2 erfelijke bloedziektes: sikkelcel-ziekte, thallasemie
Beleid
Adviezen:
Eet extra producten waar ijzer, vitamine B12 en foliumzuur in zit.
Eet een sinaasappel of kiwi bij je maaltijd. Daar zit vitamine C in. Dan gaat het ijzer beter je lichaam in. En komt er dus meer ijzer in je lichaam.
Hier zit ijzer in:
- in peulvruchten, zoals bruine en witte bonen, linzen en sojabonen
- in veel groenten, vooral andijvie, artisjok, broccoli, courgette, doperwten, druivenblad, tomatenpuree
- in noten
- in brood
- in vis, bijvoorbeeld kabeljauw, haring, sardines en garnalen
- in vlees
- in gedroogd fruit, vooral abrikozen en vijgen
Hier zit vitamine B12 in:
- alleen in dierlijk voedsel, zoals vlees, vis, eieren, melk en yoghurt
Hier zit foliumzuur in:
- volkoren brood en andere volkoren producten
- peulvruchten, zoals bruine en witte bonen, linzen en sojabonen
- asperges
- spinazie
- lever
Medicatie:
Eventueel suplettie met ijzer, foliumzuur, vitamin b12.
Koffie, thee en melk zorgen dat de ijzer minder goed in je lichaam komt. Heb je dit gedronken? Slik na 4 uur pas de ijzerpil.
Beloop
Na 4 weken laat je weer bloed prikken.
Als je ijzerpillen slikt:
- Na de bevalling slik je een paar dagen geen ijzerpillen. Als je weer goed kunt poepen, kun je weer doorgaan met de ijzerpillen. 6 weken na de bevalling laat je weer bloed prikken om je Hb te controleren.
- Is je Hb weer normaal? Ga nog 6 weken door met de ijzerpillen. Zo vul je de voorraad ijzer in je lichaam aan. Dat is belangrijk. Want ook na de bevalling blijft je lichaam veel ijzer verbruiken. Het bloed dat je verloren hebt bij de bevalling moet weer aangemaakt worden. En ook als je borstvoeding geeft, heeft je lichaam meer ijzer nodig.
Als je foliumzuur-pillen of B12-pillen slikt:
- Je huisarts controleert of je Hb genoeg omhoog is. Als dat zo is, ga je door met elke dag een pil slikken.
- Na ongeveer 8 weken laat je weer bloed prikken.
- Is je Hb weer normaal? Ga dan nog 12 weken door met de pillen. Blijf er elke dag 1 slikken.
- Neem je foliumzuur omdat je een erfelijke bloedziekte hebt? Bespreek met je arts of het goed is om de foliumzuur-pil te blijven slikken.
Bijlagen
Referentie: Thuisarts