Algemeen
Bos is een besmettelijke ziekte door een virus waarbij de speekselklier in de wang ontstoken is. In Nederland komt het heel weinig voor in verband met de vaccinaties bij kinderen als ze 14 maanden zijn en als ze 9 jaar zijn.
Symptomen
Meestal geen klachten of weinig klachten als u al gevaccineert bent tegen de bof
Als u wel klachten krijgt, gaat het meestal zo:
- Het begint met koorts (38 graden of hoger).
- Spierpijn en hoofdpijn.
- Malaise
- De speekselklieren in de wangen gaan ontsteken. Daardoor worden de wangen dik. Meestal allebei, soms maar 1 wang. Dit doet pijn. Vooral als u uw mond open doet.
- Ook de speekselklieren onder de tong en in de keel kunnen dik worden. Dat geeft pijn bij kauwen en slikken.
- De klachten duren 1 of 2 weken.
Erge klachten
Heel soms krijgen mensen erge klachten van de bof. Die kans is iets groter als u niet bent ingeënt tegen de bof.
Erge klachten zijn:
- Ontsteking van organen. Bijvoorbeeld de hersenen, het hersenvlies, de alvleesklier of de schildklier.
- Doof worden aan 1 oor.
- Bij mannen kan 1 van de zaadballen gaan ontsteken.
Dat doet pijn in de bal. Die pijn kunt u ook onder in de buik voelen.
Door deze ontsteking kan een man onvruchtbaar worden. Dat komt heel weinig voor. - Vrouwen kunnen een ontsteking van de eierstokken krijgen. Dat geeft pijn links of rechts onder in de buik. Het komt bijna niet voor dat een vrouw daardoor onvruchtbaar wordt.
Al deze klachten komen maar heel weinig voor.
Oorzaken
De bof komt door het bofvirus.
- Het virus zit in druppeltjes speeksel. Die druppeltjes komen in de lucht als u praat. Of als u hoest of niest.
- De druppeltjes kunnen ook op uw handen komen. En op bijvoorbeeld bestek, bekers en speelgoed.
- Zo gaat het virus van de ene persoon naar de ander.
Besmettelijkheid: U kunt het virus doorgeven vanaf 2 dagen voordat de wang dik wordt tot 5 dagen daarna.
Diagnose
Op basis van klinische kenmerken.
Beleid
Adviezen:
- Eet of drink geen zure dingen als dat pijn doet. Bijvoorbeeld sinaasappelsap of augurk. Van zuur gaan uw speekselklieren harder werken en dat kan pijn doen als ze ontstoken zijn.
- Als u koorts heeft:
- drink genoeg: drink elke dag 2 liter of meer
- doe dunne kleding aan die los om uw lichaam zit
- Neem genoeg rust.
U hoeft niet in bed te blijven. En u kan ook naar buiten als u wilt.
Andere mensen niet besmetten:
- Was uw handen vaak met water en zeep.
- Gebruik een papieren zakdoek om in te niezen of hoesten. Of hoest in uw elleboog. Gebruik een papieren zakdoek maar 1 keer. Gooi hem dan weg.
- Vertel mensen om u heen dat u de bof heeft. Zoals de mensen met wie u woont, werkt of studeert. Zij weten dan dat ze het misschien ook kunnen krijgen.
- U hoeft niet thuis te blijven. U kunt de mensen uit uw omgeving al besmet hebben, voordat u ziek werd. Maar ga in de eerste 2 weken na het begin van uw klachten niet naar plekken waar veel mensen zijn. Zoals festivals en studentenfeesten.
Medicatie:
Er zijn geen medicijnen waar de bof sneller van over gaat.
Beloop
De bof gaat vanzelf over. De klachten zijn meestal na 1 of 2 weken weer weg. Ook uw wangen zijn dan niet meer dik.
Bijlagen
Referentie: Thuisarts