Glaucoom

Algemeen

Bij glaucoom wordt de oogzenuw beschadigd. Hierdoor ontstaat geleidelijk verlies van uw gezichtsveld. Meestal is de oogboldruk bij glaucoom te hoog, maar de oogboldruk kan ook normaal zijn.

Glaucoom wordt ingedeeld in:

  • Primair glaucoom. Dat betekent dat het glaucoom een op zichzelf staande ziekte is waarvan de oorzaak niet bekend is. Het kan ook aangeboren zijn.
  • Secundair glaucoom. Dit glaucoom ontstaat als verschijnsel bij een andere (oog) ziekte, door het gebruik van oogdruppels of na een oogverwonding (ook na langere tijd).

Ongeveer 2 van de 100 mensen boven de 45 jaar hebben glaucoom.

Een zeldzame vorm van glaucoom is acuut glaucoom. De oogdruk is opeens heel hoog.

Wat is een hoge oogdruk?

In de ogen wordt steeds vocht gemaakt. Dit heet kamerwater. Het is wat anders dan traanvocht, dat bovenop het oog ligt. Het kamerwater geeft een bepaalde druk in het oog. Dit heet de oogdruk. Hierdoor heeft het oog zijn ronde vorm. De oogdruk wordt hoger als meer vocht wordt gemaakt dan er wordt afgevoerd. Hoe hoger de oogdruk, hoe groter de kans op beschadiging van de oogzenuw. Dit heet glaucoom. Maar de meeste mensen met een verhoogde oogdruk krijgen geen glaucoom. Dit heet oculaire hypertensie.

Symptomen

Glaucoom dat langzaam ontstaat

Glaucoom geeft de eerste jaren meestal geen klachten. Vaak wordt het per toeval ontdekt tijdens een oogonderzoek bij de opticien.

Pas als het gezichtsveld drastisch kleiner is geworden, ontstaan klachten:

  • U stoot zich vaker.
  • U merkt dingen in uw omgeving niet snel op.
  • U ziet niet meer alles. U merkt dat alleen zelf niet. Dit komt doordat de hersenen de ontbrekende stukken in uw gezichtsveld invullen.
  • Zien bij slecht licht geeft problemen
  • Het midden van het gezichtsveld blijft nog lang zien en lezen lukt dan vaak nog wel. Ook dat is een reden dat glaucoom vaak pas laat ontdekt wordt.
  • Soms kan glaucoom leiden tot blindheid.
  • Het geeft vaak ’s klachten.

Acuut glaucoom

  • Hevige pijn in en rond het oog
  • Het oog is rood en dof
  • Wazig zien met het oog
  • Hoofdpijn, misselijkheid, overgeven

Oorzaken

De oorzaak van glaucoom is niet duidelijk. Het risico op glaucoom is groter:

  • verhoogde oogdruk.
  • familiair voorkomen bij de ouders, broers of zussen
  • op oudere leeftijd
  • Afrikaanse of Aziatische afkomst
  • erg bij- of verziend bent
  • medicijnen zoals , of zalven voor de huid of oogdruppels die steroïden bevatten

Diagnose

  • Oogdrukmeting.
  • Onderzoek van de oogzenuw. De oogarts kan de oogzenuw bekijken en eventueel een OCT-scan (optical coherence tomography scan) maken. De OCT maakt gebruik van zwak, infrarood licht en daarmee ontstaat een heel gedetailleerd beeld van uw oogzenuw.
  • Gezichtsveldonderzoek.

Beleid

Adviezen:

Vertel uw broers, zussen en kinderen dat u glaucoom heeft. Zij hebben namelijk meer kans om ook glaucoom te krijgen. Zij kunnen zich laten onderzoeken via de huisarts.

Medicatie:

Oogdruppels die de oogdruk verlagen (ook als de druk normaal is). Bijv.:

  • bètablokkers (timolol, carteolol, levobunolol en betaxolol) zorgen voor verlaging van de oogdruk door remming van de productie van het kamerwater.
  • prostaglandine analoog (latanoprost, bimatoprost, tafluprost en travoprost) zorgt voor betere afvoer van het kamerwater en verlaagt zo de oogdruk.
  • koolzuuranhydraseremmers (acetazolamide, dorzolamide en brinzolamide) remmen een bepaald enzym zodat er minder kamerwater gemaakt wordt
  • sympathicomimetica (apraclonidine en brimonidine) remmen de productie van kamerwater en bevorderen de afvoer ervan.
  • parasympathicomimetica (pilocarpine) zorgen voor vernauwing van de pupil en verlaging van de oogdruk door bevordering van de afvoer van het kamerwater
  • combinaties van de genoemde middelen.

Laserbehandeling

Het afvoersysteem van het oogvocht wordt wijder gemaakt met de laser. Hierdoor kan het vocht makkelijker weg. De oogdruk gaat dan naar beneden.

Operatie

Bij deze operatie maakt de oogarts een soort luikje in de wand van het oog. Het oogvocht kan daarna ook via dit luikje afgevoerd worden. Er zijn ook operaties waarbij een afvoerbuisje (‘drain’) in het oog geplaatst wordt. Het vocht kan dan via dat buisje wegstromen.

Beloop

De meeste patiënten zullen gedurende hun leven weinig last krijgen van glaucoom als zij op tijd worden behandeld.

Controles

U blijft de rest van uw leven onder controle bij de oogarts. Vaak 1-2 keer per jaar. Bij deze controles wordt het gezichtsveldonderzoek en de OCT-scan meestal regelmatig herhaald om te zien of het glaucoom erger is geworden.

Bijlagen

Meer informatie:

Bekijk hier het filmpje van apotheek.nl over goed druppelen

Erfelijkheid

Of u de erfelijke aanleg heeft voor glaucoom, is niet te testen. Wel kunt u zich laten onderzoeken op beginnend glaucoom. Dat kan vanaf uw 40ste.  Van de huisarts krijgt u dan een verwijzing naar de oogarts.

Referentie: Thuisarts