Algemeen
Hand-voet-mondziekte is een besmettelijke aandoening die gepaard gaat met pijnlijke kleine blaasjes in de mond, aan de handpalmen en aan de voetzolen.
Er zijn verschillende virussen die de ziekte kunnen geven. Voorbeelden zijn het coxsackievirus A16 en het enterovirus type 71. Deze virussen zijn heel besmettelijk.
10-20% wordt ziek. Vooral kinderen jonger dan 10 jaar krijgen deze ziekte. Vaak aan het eind van de zomer of in de herfst.
Symptomen
- Het begint met een beetje koorts. Bijvoorbeeld 38,5 graden.
- Het kind kan snotterig worden, met keelpijn en hoesten.
- Het kan buikpijn krijgen, misselijk worden, overgeven met hoofdpijn, diarree hebben en geen zin om te eten.
- Na 12 tot 36 uur komen er kleine, rode vlekjes en blaasjes in de mond.
Ze gaan makkelijk kapot. Het worden dan pijnlijke ontstoken wondjes (zweertjes). Eten en drinken gaan dan lastig. - Daarna komen er ook pijnlijke, rode plekken en blaasjes op de handpalmen en op de onderkant van de voeten. Ze zijn 2 tot 5 millimeter groot. Soms gebeurt dit niet, of komen er maar een paar blaasjes. De blaasjes genezen binnen een week.
- Er kunnen lijntjes op de nagels komen.
Soms laten de nagels los.
Het duurt een paar maanden voor de nagels weer helemaal terug groeien. - Soms komen er rode bobbeltjes op de billen, rond de vagina of penis en in het gezicht.
Oorzaken
De virussen die hand-voet-mondziekte geven zijn heel besmettelijk. Ze gaan makkelijk van de een naar de ander:
- via vocht uit de blaasjes, door elkaar aanraken
- via de lucht, door hoesten
- via poep: door niet goed handen wassen en elkaar aanraken
- via bijvoorbeeld speelgoed, telefoon, tablet of computermuis
Kinderen besmetten elkaar:
- al voordat ze klachten hebben
Ongeveer 7 dagen voordat de klachten beginnen kunnen kinderen elkaar al besmetten. - als ze ziek zijn
- als ze alweer beter zijn, nog een paar weken lang
Een ziek kind is net zo besmettelijk als een kind dat een virus bij zich heeft maar (nog) niet ziek is.
Als volwassene wordt u meestal niet ziek van deze virussen. De meeste volwassenen hebben de ziekte namelijk als kind gehad. Toen heeft uw lichaam afweer gemaakt tegen de virussen.
Diagnose
Op basis van klinische kenmerken.
Beleid
Adviezen:
- Extra water bij koorts. Eten is minder belangrijk.
Bij pijn in de mond wil een kind soms niet drinken. Geef dan vaker kleine slokjes koud water. Zuigen op een waterijsje kan helpen tegen de pijn. - Geef zo nodig paracetamol.
- Geen zure dranken geven, zoals vruchtensap. Dat kan pijn doen aan de wondjes in de mond.
- Genoeg rust, maar in beweging blijven.
- Kinderen die zich goed genoeg voelen, mogen naar het kinderdagverblijf of naar school. Het heeft geen zin om uw kind thuis te houden om anderen niet te besmetten. Uw kind heeft anderen al besmet voordat het ziek werd.
- Vertel het wel bij het kinderdagverblijf of school. Dan kunnen de kleuterleiders of leraren andere ouders laten weten dat de ziekte heerst. En dat hun kind de ziekte dus ook makkelijk kan krijgen.
- U kunt proberen om anderen niet te besmetten: Was uw handen nadat u naar de wc bent geweest of een luier heeft verschoond.
Medicatie:
Er bestaan geen medicijnen tegen hand-voet-mondziekte.
Beloop
Een kind met hand-voet-mondziekte wordt binnen 2 weken vanzelf beter.
De ziekte kan geen kwaad tijdens of na uw zwangerschap. Het is niet gevaarlijk voor uw ongeboren of pasgeboren kind.
Bijlagen
Foto’s:
Referentie: Thuisarts