Schurft

Algemeen

Schurft (medische term is “scabiës”) is een infectie van de huid veroorzaakt door een schurftmijt. Schurft is vervelend, maar kan geen kwaad. Het is wel besmettelijk.

Symptomen

  • Vooral ’s nachts heftige jeuk.
  • Schilferende gangetjes in de huid
  • Blaasjes of pukkeltjes. Door de jeuk kunt u ze openkrabben. Daardoor kan er een ontsteking ontstaan.
  • De klachten ontstaan 2 tot 6 weken na de besmetting.

Oorzaken

De vrouwtjes van de schurftmijt graven gangetjes in de opperhuid en leggen er hun eitjes in. Deze komen na 3 tot 4 dagen uit; binnen 18 dagen zijn de beestjes volwassen. De uitwerpselen, de afscheiding, de eitjes en bepaalde stofjes op het oppervlak van de mijt zorgen bij de menselijke huid voor een allergische reactie. Deze reactie veroorzaakt jeuk en andere verschijnselen zoals blaasjes, gangetjes, bultjes, roodheid en schilfering. Bij een eerste besmetting duurt de incubatietijd tot deze reactie zo’n 2 tot 6 weken. Bij een hernieuwde besmetting komen de klachten veel sneller op; al na 1 tot 4 dagen na de besmetting. In dat geval komt meestal eerst de jeuk en pas later de andere huidverschijnselen.

U kunt schurft krijgen:

  • als uw huid tegen de huid van iemand met schurft aanligt, langer dan 15 minuten
  • in een bed waar iemand met schurft in heeft gelegen (en waar de lakens niet verschoond zijn).

In sommige situaties is er wat meer kans om schurft te krijgen:

  • als iemand zich niet elke dag kan wassen en schone kleren kan dragen, zoals bij iemand die dakloos is.
  • als iemand verzwakt is door lang heel weinig of heel ongezond te eten.
  • bij een reis in een gebied waar veel mensen schurft hebben.
  • als u op reis in arme gebieden komt
    • waar geen stromend water is
    • waar voor veel mensen maar 1 kraan is
    • waar mensen elke dag dezelfde kleren dragen
    • waar kleren en beddengoed bijna nooit gewassen worden

Diagnose

Op basis van klinische kenmerken.

Beleid

Adviezen:
– Kleren/ondergoed/beddengoed minimaal 10 minuten wassen op > 50 gr.C
– De volgende mensen moeten zich ook laten behandelen: huisgenoten, logees, mensen die u verzorgt of mensen die u verzorgen, mensen waar u mee in bed ligt, mensen waar u mee knuffelt of vrijt.

Medicatie:

  • 1e keus Permetrine ; 2e keus Benzylbenzoaat
  • Bij zwangerschap benzylbenzoaat lotion (benzylbenzoaat op de huid).
  • Bij een baby jonger dan 2 maanden benzylbenzoaat lotion.

Permetrine Creme 50MG/G
– op dag 1 en dag 8 aanbrengen; 8-12 uur laten inwerken

Benzylbenzoaat smeersel 250MG/G
– Op dag 1,2 en 8 aanbrengen; 3x behandelen (herhalen na 24u + na 1 week)

Ivermectine
– eenmalige dosis

Beloop

  • Als u de behandeling en de adviezen goed opvolgt, dan verdwijnen de schurftmijten.
  • De jeuk kan nog wel blijven, nog tot 14 dagen na de behandeling. Soms verergert de jeuk zelfs even.
  • De jeuk, plekjes, gangetjes of wondjes zullen na 2 tot 6 weken weggaan.
  • Mensen kunnen zich schamen als ze vertellen dat ze schurft hebben. Maar iedereen kan het krijgen.
  • Vertel mensen eerlijk dat ze misschien ook besmet zijn. Dan kunnen zij zich ook behandelen.
  • Controle: als nieuwe plekjes verschijnen, als jeuk na 2 weken verergert of >4wkn aanhoudt

Bijlagen

Extra informatie

Permetrine crème

  • U smeert uw lichaam in met de permetrine crème. Doe dat vanaf uw kaakrand tot en met uw tenen. Bij kinderen van 2 jaar en jonger smeert u ook het gezicht en het behaarde hoofd in. Bij oudere kinderen en volwassen hoeft dit niet.
  • 8 tot 12 uur na het insmeren met de crème de huid goed afwassen.
  • Droog u af met een schone handdoek.
  • Trek schone kleren aan.
  • Zorg dat anderen uw handdoek niet gebruiken. Doe hem meteen in de was.
  • Beddengoed, handdoeken en kleren die de afgelopen 3 dagen gedragen zijn, moet u wassen op 60 graden.
    Sommige kleren kunnen niet op 60 graden gewassen worden. Die moet u in een plastic zak doen, die u goed dichtmaakt. U laat ze 3 dagen daarin zitten. Daarna wast u ze.

Na 7 tot 14 dagen doet u de behandeling met de crème nog een keer.
Deze tweede keer is alleen nodig voor mensen die klachten hadden. Voor huisgenoten of bedgenoten zonder klachten is een tweede keer niet nodig.

Benzylbenzoaat smeersel

Vóór het gebruik de fles goed schudden en het lichaam goed wassen met water en zeep. De gebruiksaanwijzingen zijn verder hetzelfde als bij permetrine, maar doordat benzylbenzoaat minder werkzaam is, dient dit middel vaker te worden aangebracht.

Ivermectine
De orale behandeling met ivermectine (dosis 200 microgram per kg lichaamsgewicht) is éénmalig, en kan na 7  dagen weer worden herhaald. Dit middel is dan even werkzaam als de éénmalige permetrine behandeling. Ivermectine wordt niet aangeraden voor kinderen onder de 15 kg. Verder dient u binnen 2 uur vóór en 2 uur na behandeling geen voedsel in te nemen. Bijwerkingen zijn onder andere een tijdelijke verergering van de jeuk, bloedafwijkingen, leverstoornissen en neurologische afwijkingen. Ivermectine mag niet tijdens zwangerschap of borstvoeding worden ingenomen. Ivermectine kan ook worden toegepast bij een schurftepidemie, bijv. in een verpleeghuis, ziekenhuis of gevangenis, waarbij de plaatselijke behandeling op logistieke problemen stuit.

BEHANDELING VAN SCABIES NOVEGICA EN MENSEN MET EEN AFWEERSTOORNIS

Bij deze gevallen is een enkelvoudige behandeling vaak niet voldoende. De voorkeur gaat dan uit naar een combinatie van ivermectine en permetrine samen. Ook dient de behandeling van ivermectine tot 3 maal worden herhaald met een tussenperiode van 1 week.

Foto’s:

Referentie: Thuisarts, NHG-standaard