Spataderen

Algemeen

Spataderen zijn verwijde aderen. In de aderen van de benen zitten een soort klepjes. Als aderen wijder worden, sluiten de klepjes niet goed meer. Dat geeft weer meer ophoping van bloed; de aderen zetten nog verder uit. Zo ontstaan geleidelijk spataderen. Ongeveer 25 van de 100 mensen krijgen spataderen.

Symptomen

• vaak geen klachten, als wel dan:
• jeuk
• een zwaar, vermoeid gevoel in de benen
• pijn in de benen of
• rusteloze benen
• pijn en krampen
• Huidproblemen: rood en schilferig worden (eczeem) of bruin verkleuren. Kan harder worden.
• Vocht in de benen (oedeem).
• Een wond die slecht geneest.
• Een ontsteking van de spatader: rode, gezwollen, pijnlijke, harde streng op de plek van de spatader.

Oorzaken

Sommige omstandigheden vergroten de kans op spataderen:

• Spataderen zijn vaak erfelijk.
• Hoe ouder u bent, hoe meer kans op spataderen. 75% van 80-jarigen hebben het.
• Vrouwen>mannen.
• Obesitas.
• Zwangerschap
• Elke dag heel lang staan.
• Trombose.
• Afwijking van de aderen. Sommige mensen hebben geen kleppen in hun aderen.

Diagnose

Op basis van klinische kenmerken

Let bij lichamelijk onderzoek op:

• zichtbare aderen
• verwijde bloedvaatjes
• vochtophopingen (oedeem)
• huidveranderingen, zoals verkleuringen of een rode, verdikte of schilferige huid

Beleid

Adviezen om progressie en om nieuwe spataderen te voorkomen

• Doe oefeningen. Ga op uw tenen staan en dan weer op uw hielen, steeds op en neer. Zo oefent u de kuitspieren. Daardoor ‘pompt’ u het vocht terug naar het hart. Dit helpt tegen een zwaar, vermoeid gevoel in de benen.
• Afvallen
• Beweeg genoeg.
• Sta en zit niet te lang stil.
• Leg uw benen hoog als u zit. Dat kan de druk in de aderen verminderen.

Elastische kousen (steunkousen)

werken vooral goed bij klachten (zoals vocht in de benen) en om nieuwe spataderen te voorkomen.

Dichtspuiten

Kleine tot middelgrote spataderen kunt u laten dichtspuiten met een vloeistof.
Grote of diepe spataderen kunt u laten dichtspuiten met schuim.

Een operatie. Er zijn verschillende operaties

• • Flebectomie: bedoeld voor goed voelbare en zichtbare kronkelende spataderen.
    De dermatoloog of chirurg haalt de spataderen weg met een haakje.
  • Crossectomie in combinatie met strippen: als de spataderen te kronkelend of te groot zijn voor andere behandelingen.
    De chirurg maakt een paar sneetjes in uw huid en knipt de spatader door. Daarna trekt de chirurg het tussenliggende stuk ader eruit. Dit heet strippen.

Lasertherapie

Bij lasertherapie wordt er in de spataderen een draad gebracht die hitte afgeeft. Door de hitte schroeit de ader dicht. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving. De kans dat de spataderen in de eerste drie jaar terugkomen, is klein.

Medicatie:

Geen beschikbaar

Beloop

Spataderen hoeven niet altijd behandeld te worden. Ze kunnen dan wel langzaam erger worden. Door de adviezen op te volgen, verkleint u de kans op verergering.

U kunt na verloop van tijd problemen krijgen doordat de aderen steeds wijder worden. Bijvoorbeeld vochtophopingen in de onderbenen, rond de enkels.

De kans dat u klachten krijgt als huidafwijkingen, vochtophopingen of een open been, is groter:

• Als u ouder wordt. Hoe ouder, hoe meer kans op problemen door spataderen.
• Als de kleppen in de 2 grote aderen in het been niet meer werken.
• Bij overgewicht.
• Als u last heeft van een te hoge bloeddruk.

Verwachtingen van de behandeling:

• Spataderen die u heeft laten inspuiten met vloeistof of schuim, kunnen na enkele jaren weer open gaan. U heeft daar meer kans op als het grote spataderen waren.
• De kans is klein dat de spataderen die behandeld zijn met verhitting in de eerste 3 jaar terugkomen. Na 5 jaar is bij ongeveer 10 van de 100 mensen het dichtgeschroeide bloedvat weer open.
• Na een operatie komen spataderen niet terug. Wel kunt u nieuwe spataderen krijgen, ook op dezelfde plek.

Bijlagen

Foto’s:

Informatie:

Over elastische kousen: zie thuisarts
Over chirurgische opties: zie thuisarts
Over dichtspuiten: zie thuisarts
Over lasertherapie: zie thuisarts

Referentie: Thuisarts