Algemeen
Folliculitis betekent “ontsteking van haarzakjes” en naaste omgeving. De ontsteking kan overal optreden in het lichaam waar zich haren bevinden, inclusief het hoofd. Deze huidafwijking komt veel voor, zowel bij mannen als vrouwen en op alle leeftijden.
Symptomen
- Meestal meerdere, kleine rode bultjes of puistjes die verspreid zijn volgens de patroon van de ligging van de haren. We noemen dit ook wel een “folliculaire” rangschikking.
- Jeuk.
Oorzaken
Meestal komt een ontsteking van de haarzakjes door een bacterie. Soms komt de ontsteking door een schimmel, een gist of een parasiet. Ook ingegroeide haren kunnen een ontsteking geven.
- Bij een ontsteking van de haarzakjes gaat het meestal om de stafylokok-bacterie. Deze bacterie komt vaak op de huid voor zonder dat u er last van heeft. Maar dat is anders als de huid beschadigd is, bijvoorbeeld door scheren of epileren. Dan kan er door de stafylokok een ontsteking ontstaan.
- Als haarzakjes ontstoken raken door ingegroeide haren, kan dat komen door te kort afscheren. Ingegroeide haren komen vaker voor bij kroeshaar.
Bij deze ontsteking is dus niet een bacterie, schimmel of gist de oorzaak.
Risicofactoren:
- algemene risicofactoren voor bacteriële huidinfecties
- mogelijke andere risicofactoren: epileren, scheren, occlusie, contact met oliën
Differentiaal diagnose
- Acne vulgaris
- Pseudofolliculitis barbae
- Dermatitis perioralis
- Pityrosporum-folliculitis
Diagnose
Op basis van klinische kenmerken.
Beleid
Voorlichting en adviezen:
- Leg uit dat een bacteriële folliculitis zonder medicamenteuze behandeling doorgaans binnen 1 tot 2 weken geneest.
- Vermijd lokale corticosteroïden, vetten en oliën op de huid.
- Dek de huid niet af met pleisters.
- Wacht het spontane beloop zo veel mogelijk af.
- Laat de ontsteking met rust. Raak de huid niet aan en smeer er niets op.
- Was regelmatig uw handen met zeep en droog ze erna goed af.
- Knip uw nagels kort.
Ontsteking door ingegroeide haren:
Komt bij u de ontsteking van de haarzakjes door ingegroeide haren? Zo kunt u ervoor zorgen dat u geen nieuwe ontstekingen krijgt:
- Scheer de huid (een paar weken) helemaal niet. Zo kan de huid tot rust komen.
- Als u dat niet wilt, kunt u de huid bijvoorbeeld om de dag scheren in plaats van elke dag.
- Scheer de haren niet te kort af: gebruik een scheerapparaat waarbij u de scheerlengte kunt afstellen.
- Scheer met de groeirichting van de haren mee (dus niet er tegenin).
Medicatie:
Geen: overweeg alleen bij aanhoudende klachten (> 2 weken) medicamenteus te behandelen
Bij hardnekkige klachten: flucloxacilline 500 mg 4 dd en bij kinderen 40 mg/kg/dag in 3 giften (max. 1500 mg/dag), 7 dagen.
Bij penicilline-overgevoeligheid:
claritromycine 500 mg 2 dd en bij kinderen 15 mg/kg/dag in 2 giften (max. 1000 mg/dag) of clindamycine 600 mg 3 dd en bij kinderen 20 mg/kg/dag in 3 giften (max. 1800 mg/dag), 7 dagen.
Ontsteking door schimmel of gist
Komt bij u de ontsteking door een schimmel of gist? Dan kan een antischimmelmiddel helpen. Deze middelen bestaan in de vorm van een crème, shampoo of tabletten.
Ontsteking door ingegroeide haren
Heeft u een ontsteking door ingegroeide haren? En helpen de scheeradviezen niet? Dan kan uw huisarts eventueel medicijnen voorschrijven.
Beloop
Folliculitis gaat meestal binnen 1 tot 2 weken vanzelf over. Het verloopt meestal zonder complicaties. Sommige mensen kunnen echter steeds opnieuw een folliculitis ontwikkelen. Het is dan verstandig deze huidafwijking door uw arts te laten behandelen.
Bijlagen
Foto’s:
Referentie: Thuisarts, Huidarts, Huidziekten