Algemeen
De kniebanden (kruisbandletsel, collateralebandletsel) zitten tussen uw bovenbeen en onderbeen. Ze zorgen ervoor dat uw knie stabiel blijft bij buigen, strekken en draaien.
Er zijn 2 soorten kniebanden:
- De banden aan de zijkanten van uw knie: 1 aan de binnenkant en 1 aan de buitenkant van elke knie.
Deze banden zorgen ervoor dat uw onderbeen niet te ver naar binnen of naar buiten kan bewegen. - De kruisbanden zitten midden in de knie. Ze zorgen er voor dat uw onderbeen niet makkelijk naar voren, naar achteren, naar binnen of buiten kan bewegen. Ook houden ze het onderbeen op zijn plek bij draaien.
Symptomen
Als een knieband aan de zijkant van de knie scheurt:
- De zijkant ter plekke van de band kan dik worden.
- Soms hematoom.
Als een kruisband scheurt:
- U voelt of hoort iets knappen.
- Pijn in de knie.
- Zwelling binnen paar uur.
- Hemtoom.
- Het voelt alsof u niet stevig op uw been staat. U zakt makkelijk door uw been heen.
Oorzaken
- Uw onderbeen kan door een harde klap naar buiten of naar binnen gaan. Bijvoorbeeld met voetbal. Er komt dan veel kracht op een knieband en die kan dan uitrekken of inscheuren.
- Uw voorste kruisband kan scheuren als u springt en hard neerkomt. Uw onderbeen kan dan ver naar buiten draaien. Of heel hard naar voren worden gedrukt.
De binnenste band kan soms tegelijk verrekken of inscheuren met de voorste kruisband. Dat kan bij een flinke draai. - De achterste kruisband beschadigt niet zo snel. Alleen als er heel veel kracht op de knie komt, bijvoorbeeld bij een ongeluk of val van een fiets.
Diagnose
Op basis van klinische kenmerken. Eventueel aanvullend onderzoek.
Beleid
Adviezen:
- U kunt uw knie direct na de val of verkeerde beweging koelen.
Dat kan met ijsblokjes in een plastic zak of een ‘ice-pack’.
Wikkel het ijs in een theedoek. Zo bevriest uw huid niet.
Koelen kan de pijn minder maken. - Als de knie niet zo pijnlijk of dik is, probeer dan normaal te blijven bewegen.
- Bij veel pijn is het verstandig om uw knie een paar dagen rust te geven. Dit betekent dat u wel kleine stukjes mag lopen. Het kan helpen om te lopen met krukken (te huur bij de Thuiszorgwinkel). Als u gaat zitten of liggen, leg dan uw been hoog, bijvoorbeeld op een stoel of op de bank.
- U kunt beter geen kussen onder uw knie leggen. De knie wordt dan iets minder snel beter.
- Als het voor u prettig voelt, kunt u de knie af en toe koelen maar dit hoeft niet.
- Een knieverband (kniebandage, te koop bij thuiszorgwinkels) heeft voor- en nadelen. Het kan de pijn iets minder maken en een stevig gevoel geven. Het is niet duidelijk of de knie er sneller of minder snel door geneest. Andere nadelen zijn zweten onder het verband en dat u een knieverband zelf moet betalen.
Als u wel een knieverband wilt, gebruik dit dan niet langer dan 4 weken. - Na ongeveer 5 tot 7 dagen is de knie meestal minder dik. U kunt dan weer meer lopen.
Medicatie:
Eventueel pijnstillers.
Behandeling bij voorste kruisband scheur:
De meeste mensen kunnen 3 tot 6 weken nadat ze hun voorste kruisband hebben gescheurd weer normaal lopen en bewegen. Ze kunnen dan ook weer fietsen en autorijden. Soms is wel behandeling nodig. Uw knie moet dan eerst tot rust komen. Dit duurt meestal 3 tot 6 weken. Pas daarna kunt u beginnen met fysiotherapie of een operatie krijgen.
U kunt kiezen uit 2 behandelingen:
Fysiotherapie
Samen met uw fysiotherapeut gaat u oefenen om uw knie weer te bewegen. De fysiotherapeut maakt speciaal voor u een schema met oefeningen. U doet de oefeningen bij de fysiotherapeut. Dit duurt ongeveer 3 tot 5 maanden. De knie wordt hierdoor weer stevig.
Operatie
Bij de operatie maakt de orthopedisch chirurg met een pees uit uw been een voorste kruisband na. Hiervoor kan uw arts verschillende pezen gebruiken:
- Een pees van de spieren aan de achterkant van uw bovenbeen (hamstrings)
- Een deel van de pees boven de knieschijf
- Het middelste gedeelte van de kniepees
Als u daarna klachten blijft houden kan uw arts u ook doorsturen naar een sportarts.
Beloop
Verrekte kniebanden genezen meestal vanzelf. De klachten verdwijnen meestal in een paar weken tot maanden.
Zorg dat u steeds wat meer gaat doen. De spierkracht zal dan verbeteren. Ga wandelen en fietsen. Elke week zal het een beetje beter gaan.
Als u klachten blijft houden, bespreek deze dan met uw arts.
Uw arts kan u ook doorsturen naar een sportarts. U kunt alleen worden doorgestuurd als u uw knie nog goed kunt buigen en strekken (uw knie zit niet op slot).
Gescheurde kruisbanden genezen niet of niet voldoende. Verwijzen naar de orthopedisch chirurg. Probeer in de eerste 3 maanden na de fysiotherapie of de operatie niet te zwaar werk te doen met uw lichaam en met uw knie. Let op dat u geen bewegingen maakt of activiteiten doet die zwaar zijn voor uw knie. Na een gescheurde kruisband is de kans op slijtage van de knie groter, met of zonder operatie.
Bijlagen
Foto’s:
Meer informatie:
Wat zijn de voor- en nadelen van de behandelingen?
De 2 behandelingen zijn heel verschillend. De ene behandeling is niet beter dan de andere.
Fysiotherapie
Het voordeel van fysiotherapie is dat de behandeling zelf weinig risico’s heeft.
Het nadeel van fysiotherapie is dat u door uw knie kunt blijven zakken als uw knie niet stevig wordt. Dat kan zorgen voor schade aan het kraakbeen en aan de meniscus. De meniscus is een stootkussentje in de knie.
Bij de helft van de mensen die kiezen voor fysiotherapie, werkt de behandeling goed. Zij krijgen een stevige knie waarmee ze goed kunnen bewegen en sporten.
Operatie
Een operatie heeft altijd risico’s. U kunt bijvoorbeeld een bloeding of een ontsteking krijgen. Ook krijgt u een litteken.
Na een operatie aan uw voorste kruisband kan het zijn dat u minder gevoel heeft rondom het litteken op uw scheenbeen. Ook kunt u pijn krijgen op de plek waar de pees is weggehaald. De spier op die plek kan zwak worden.
Na 2 jaar kunnen 6 van de 10 mensen weer sporten net zoals ze dat konden voordat ze hun voorste kruisband scheurden.
De keuzekaart kan helpen om samen met uw arts te beslissen welke behandeling bij u past.
Referentie: Thuisarts