Overgang, opvliegers

Algemeen

De meeste vrouwen in de overgang hebben opvliegers. Dit zijn warmte-aanvallen. Je kunt dit merken:

• Opeens heel warm.
• Je gezicht, hals of borst kunnen rood worden.
• Zweten
• Je hart kan sneller kloppen.
• Rillingen

Een opvlieger duurt meestal 3 tot 5 minuten. Soms langer, bijvoorbeeld een half uur.

Ook ’s nachts kun je er last van hebben. Bijvoorbeeld omdat je opeens veel zweet. Daardoor slaap je misschien slecht. En kun je moe en somber worden.

Sommige vrouwen hebben een paar opvliegers per maand, andere een paar per uur. Opvliegers zijn er meestal 3 tot 7 jaar.  Opvliegers zijn normaal. Je hoeft je er niet voor te schamen.

Oorzaken

Opvliegers komen door minder van het hormoon oestrogeen in je lichaam. Daar moet het warmte-centrum in je hersenen aan wennen. Het warmte-centrum regelt je temperatuur. Je lichaam krijgt soms opeens seintjes dat het moet opwarmen, terwijl dat niet zo is. De bloedvaten van je huid gaan dan meer open staan. Er komt dan meer bloed in je huid. Dat geeft een warm gevoel, roodheid en zweten.

Diagnose

Op basis van klinische kenmerken.

Beleid

Adviezen:

• Draag kleren van katoen, zijde of wol. Daar kan het zweet makkelijk ingaan. Het zweet kan dan verdampen.
• Draag een paar dunne lagen kleren over elkaar. Dan kun je makkelijk iets uit doen.
• Slaap onder katoenen lakens of wollen dekens.
• Minder alcohol
• Warme dranken en gekruid eten vermijden.
• Stoppen met roken.
• Middelen voor de overgang met kruiden, vitamines, zilverkaars of fyto-oestrogenen helpen niet.
• leren omgaan met de klachten met mindfulness of gedragstherapie.

Medicatie:

Keuzekaart 1
Welke behandeling past bij jou als je nog ongesteld wordt en een voorbehoedmiddel wil?

Keuzekaart 2
Welke behandeling past bij jou als je nog ongesteld wordt en geen voorbehoedmiddel wil?

Wat is beschikbaar:

Hormonen
– Na 2 tot 3 weken kun je merken dat de hormonen gaan helpen tegen de opvliegers.
– Het kan soms 3 maanden duren voor de hormonen goed werken.

Je krijgt Estradiol (+ progestageen ivm kan op baarmoederkanker)

Je kunt kiezen tussen:

• pillen waar de 2 hormonen allebei in zitten: estradiol met dydrogesteron
  Dydrogesteron is een progestageen.
• estradiol in pillen ( estradiol om in te nemen ) of in pleisters, een spray of een gel ( estradiol op de huid )
  Daarbij krijg je ook:
  • een aparte pil met een progestageen
  • of een hormoonspiraal
    De hormoonspiraal geeft een progestageen af.
    Je krijgt dan elke 3 jaar een nieuw hormoonspiraal.

Een hormoonspiraal beschermt ook tegen zwanger worden. De andere hormonen tegen opvliegers doen dat niet.

Clonidine
– geeft 1 opvlieger minder per dag
– alleen als je geen hormonen mag.

Acupunctuur proberen

Bijlagen

Meer informatie:

Pleisters, een spray of gel zijn misschien veiliger dan estradiol in pillen als 1 of meer van deze dingen voor jou klopt:

• Je hebt meer kans op een ziekte van je hart of bloedvaten.
• Je bent te zwaar.
• In jouw familie komt een hoge bloeddruk of te hoog cholesterol voor.
• Je hebt migraine.
• Je hebt vroeger tijdens een zwangerschap problemen gehad. Zoals een hoge bloeddruk, zwangerschaps-vergiftiging of suikerziekte (zwangerschapsdiabetes).

Is je baarmoeder weggehaald? Dan heb je geen kans op baarmoederkanker. Je krijgt dan een middel met alleen estradiol.
Heb je endometriose en is je baarmoeder weggehaald? Dan krijg je pillen waar de 2 hormonen inzitten.

Gebruik geen hormonen tegen opvliegers als je 1 van deze ziektes hebt of hebt gehad:

• kanker die groeit door hormonen, zoals borstkanker of baarmoederkanker
• trombose of longembolie
  Als je bloedverdunners gebruikt, kunnen hormonen wel.
• een hartaanval
• een beroerte
• bloed uit je vagina en het is niet duidelijk waardoor dat komt
• een leverziekte

Gebruik ook geen hormonen als je rookt.

Bijwerkingen en risico’s hormoontherapie

Als je alleen estradiol gebruikt:

• Bij pillen heb je iets meer kans op klonten bloed in een bloedvat (trombose). De kans blijft klein.
• Bij pleisters, gel of spray is de kans op klonten bloed waarschijnlijk kleiner dan bij een pil met estradiol.
• Je hebt iets meer kans op een beroerte. De kans blijft heel klein.
  De kans op een beroerte kan veel groter zijn als je rookt. Of als je een hoge bloeddruk of een te hoog cholesterol hebt.

Als je estradiol en een progestageen gebruikt:

Ongeveer 1 van de 10 vrouwen van 50 jaar of ouder krijgt borstkanker, zonder dat ze hormonen gebruiken. Hormonen kunnen die kans groter maken. Die kans wordt iets groter als je de hormonen langer gebruikt. En de kans verschilt per soort progestageen dat je gebruikt.

• Estradiol en dydrogesteron: Je hebt waarschijnlijk geen grotere kans op borstkanker of baarmoederkanker als je het korter dan 5 jaar gebruikt. Als je het langer gebruikt, heb je een iets grotere kans op borstkanker.
• Estradiol en progesteron: Je hebt waarschijnlijk geen grotere kans op borstkanker als je de hormonen korter dan 5 jaar gebruikt.
  Je hebt misschien een iets grotere kans op baarmoederkanker.
• Estradiol en het levonorgestrel spiraaltje (hormoonspiraal): Je hebt misschien een iets grotere kans op borstkanker. Die kans wordt iets groter als je het langer dan 5 jaar gebruikt.
  We weten niet of de kans op baarmoederkanker groter of kleiner wordt.

Na stoppen risico’s weer kleiner

Als je stopt met deze hormonen, worden de risico’s weer steeds kleiner. Na 2 jaar is de kans op ziektes weer hetzelfde als voordat je hormonen gebruikte.

Referentie: Thuisarts