Algemeen
Agorafobie is een angststoornis. Het voelt in sommige situaties alsof je niet kan ontsnappen of dat er geen hulp mogelijk is als er iets ernstigs gebeurt. Wat voor velen alledaagse taken zijn kan voor jou voelen als een enorme opgave. Je bent bang om in paniek te raken, of dat jou iets kan overkomen.
Pleinvrees is een vorm van deze stoornis en komt vaak voor. Je bent dan met name bang om je in open ruimtes te begeven waar veel mensen zich verzamelen. Vaak gaat deze angst samen met een paniekstoornis, waardoor je steeds vaker en meer plekken gaat vermijden. Je blijft het liefst gewoon thuis, waar het veilig voelt
Symptomen
Als u last heeft van pleinvrees ervaart u angst bij twee of meer van de volgende dingen:
- Openbare ruimtes.
- Afgesloten ruimtes.
- In de rij staan.
- Grote menigten.
- Alleen buiten zijn.
Als u angst heeft, kunt u de volgende klachten hebben:
- Hoge hartslag.
- Veel zweten.
- Trillen.
- Hyperventilatie.
- Duizeligheid.
- Tintelingen.
- Misselijkheid.
- Benauwdheid.
- Pijn op de borst.
Ook kunt u door de pleinvrees psychische klachten krijgen, zoals schaamte, depressie of eenzaamheid.
Gevolgen agorafobie
Je vertrouwde omgeving niet durven verlaten heeft natuurlijk gevolgen voor jouw leven. Je vertoont vermijdingsgedrag; je gaat stressbronnen uit de weg om geen angst te hoeven voelen. Toch zorgt dit ervoor dat je constant met jouw angsten bezig bent, en dit leidt vaak tot een negatieve spiraal. Als je de deur niet uitgaat ontmoet je weinig (nieuwe) mensen. Eenzaamheid ligt dus op de loer. Contact met anderen kan verwateren en je wereld wordt kleiner. Dit verhoogt ook de kans op een depressie.
Zeker als je wel de wil hebt om naar buiten te gaan en plekken op te zoeken, kan jouw situatie erg frustrerend zijn. Het is dan vaak moeilijk te begrijpen waar jouw angsten vandaan komen. Het helpt om te praten over hoe je je voelt, en daarnaast is behandeling voor agorafobie goed mogelijk
Oorzaken
De oorzaak van pleinvrees is niet bekend, maar kan door de volgende dingen beïnvloed worden:
- Erfelijke factoren.
- Stress.
- Trauma.
- Hormonen.
- Heftige lichamelijke inspanningen, zoals een operatie of zwangerschap.
- Drugs.
- Cafeïne.
- Daarnaast hebben vrouwen vaker last van pleinvrees dan mannen.
Diagnose
Op basis van anamnese en klinische kenmerken.
Beleid
Adviezen:
- Probeer situaties zo min mogelijk te vermijden, hoe moeilijk dat ook is.
- Communiceer met jouw naasten over hoe je je voelt.
- Sta stil bij situaties die jij het engst vindt en probeer erachter te komen waarom dat zo is.
- Zet je gedachten op papier. Zodat u inzicht krijgt in wanneer uw het meeste last heeft van uw angst.
- Onderzoek jouw klachten en probeer te begrijpen hoe angst werkt.
- Ademhalingstechnieken.
- Aan andere dingen denken.
- Voldoende rust en voldoende slaapt.
- Vermijd stress, die niet komt door uw pleinvrees.
- Drink geen koffie of andere drankjes met cafeïne, zoals frisdrank.
- Gebruik geen alcohol of drugs.
- Zorg voor regelmaat in uw leven. Zorg er ook voor dat u elke dag minimaal een halfuur buiten bent.
Verder: zie ook https://dokteruslu.nl/beter-voelen voor meer adviezen zodat je je beter voelt.
Cognitieve gedragstherapie.
Dit is gericht op het onderzoeken van denkgewoonten. Je leert deze gewoonten om te vormen naar positieve gedachten en denkpatronen. Een psycholoog kan ook een andere therapievorm toepassen, of een combinatie van verschillende behandelmethodes.
ACT (Acceptance and Commitment Therapy)
Doormiddel van het loslaten van angstige gedachten en het leren omgaan met de angst, kunnen weer stappen richting de gewenste situatie worden genomen.
Bijlagen
Auteur: drs. H. I. Uslu